Henryka Czicha wiele osób zna jako muzyka zespołu Universe. Kiedy występuje na scenie, nikt nie pomyśli, że mówienie mogło być kiedyś dla niego problemem. Śpiew ma inny rytm, inne tempo niż mowa, inaczej też się wtedy oddycha. Więc kiedy Heniek śpiewa, nie jąka się. Ale jeszcze dwie dekady temu nie przepadał za udzielaniem wywiadów. Wolał, by odzywał się Mirek Breguła, frontman grupy. Bo i po co dziennikarz miałby się dowiedzieć, że muzyk Universe’u się jąka? W szkole też często wolał powiedzieć, że nie nauczył się materiału, byle tylko nie odpowiadać na forum klasy. A potem był zły na siebie, że znowu się poddał.

Kotlet zamiast pizzy

– Osoby jąkające się to często ludzie bardzo inteligentni i wrażliwi, ale mają zwykle zaniżoną samoocenę – twierdzi Tomasz Brawański, neurologopeda zajmujący się m.in. terapią jąkania. – Dlatego starają się ukryć swój problem. Znam przypadek dziewczyny, która w restauracji zamawiała kotlet zamiast pizzy, na którą miała ochotę, tylko dlatego, że trudno jej było powiedzieć wyraz rozpoczynający się od głoski „p”. I chłopaka, który miał sklep obok domu, ale wsiadał na rower i jechał pięć kilometrów do sklepu samoobsługowego, żeby nie wchodzić w stresujący go dialog z ekspedientką. Często nie zdajemy sobie sprawy z dramatu, jaki te osoby przeżywają. Ich wypowiedziom nierzadko towarzyszą tiki nerwowe: mrużenie oczu, niekontrolowane ruchy twarzy lub innych części ciała. Bywa, że ktoś z nich chce zapytać o drogę do dworca, a zniecierpliwiony przechodzień potraktuje go jak osobę upośledzoną. Trudno się z tym żyje.