Podział obowiązków domowych

Badania CBOS-u przedstawiają interesujące dane o tym, jak kobiety i mężczyźni dzielą się obowiązkami domowymi. Pokazują też, ile zmieniło się w ciągu ostatnich 5 lat i jaki wpływ na sytuację rodzinną ma praca zawodowa kobiet. Badanych pytano o wykonywanie prac domowych, obowiązki opiekuńczo-wychowawcze i podejmowanie decyzji. Badania przyniosły dość zaskakujące wyniki w świetle coraz bardziej powszechnego wśród Polaków partnerskiego modelu rodziny.

Pranie, sprzątanie, gotowanie

Z danych wynika, że zmywanie naczyń, a coraz powszechniej ładowanie i opróżnianie zmywarki, to praca coraz częściej wykonywana przez mężczyzn. Tę czynność panowie wykonują chętniej w stosunku do badań z 2013 r. (wzrost o 5 punktów procentowych). Podobnie wygląda to w kwestii drobnych napraw domowych. Choć aż 90 proc. badanych mężczyzn wskazywało te czynności jako obowiązek wykonywany głównie przez nich, kobiety zgadzają się z tym w 75 proc. Częściej niż mężczyźni wskazują one na wspólne lub samodzielne, w zależności od ilości wolnego czasu, naprawianie drobnych usterek w domu. Natomiast pranie i prasowanie to wciąż zajęcia należące prawie wyłącznie do kobiety (82 proc. i 81 proc.).

Podobnie wygląda to w kwestiach porządkowych. W gospodarstwach domowych sprzątanie i gruntowne porządki, takie jak np. mycie okien, wciąż wykonują zwykle panie. Robią to częściej niż 5 lat temu (wzrost o 3 punkty procentowe w stosunku do 2013 r.). Nie ma natomiast stałego podziału obowiązków związanych z załatwianiem spraw urzędowych, robieniem zakupów czy wyrzucaniem śmieci. Obowiązki te wykonywane są wspólnie lub czasem przez kobietę, a czasem przez mężczyznę.

Wydaje się, że przygotowywanie posiłków to nadal domena kobiet. W dwóch trzecich gospodarstw domowych robią to wyłącznie kobiety. Trendy jednak pomału się zmieniają. Wraz ze wzrostem wykształcenia i dochodów respondentów rośnie dzielenie się gotowaniem posiłków dla całej rodziny. W grupie lepiej wykształconych i zamożniejszych kobiety i mężczyźni coraz częściej gotują na zmianę lub przygotowują posiłki wspólnie.

Opieka i podejmowanie decyzji

Kobieta nadal jest główną opiekunką domowników. To przede wszystkim na niej spoczywa opieka nad dziećmi, osobami niepełnosprawnymi czy zwierzętami domowymi. Zmianę widać natomiast, jeśli chodzi o pomoc mężczyzn w odrabianiu lekcji z dziećmi. Ponad 18 proc. badanych deklaruje, że pomaga w zadaniach domowych dzieciom wspólnie z kobietą lub na zmianę, w zależności od tego, kto dysponuje akurat wolnym czasem.

Podejmowanie decyzji najczęściej odbywa się wspólnie z dużo większą częstotliwością, niż wykonywanie prac domowych. Mimo tego, że większością zadań w domu zarządzają kobiety, decyzje co do wydatków czy form spędzania wolnego czasu zostawiają do wspólnego rozważenia z mężczyznami. Decyzje te dotyczą sposobu i metod wychowywania dzieci, spędzania wolnego czasu czy spotkań towarzyskich. Zmniejszył się odsetek kobiet, które wyłącznie decydują o drobnych zakupach związanych z obiadem czy wydatkami na żywność i środki czystości. O wydatkach na sprzęty i inne droższe zakupy w domu decydujemy już wspólnie. Podobnie sprawa wygląda przy wyborze miejsc i sposobów spędzania czasu wolnego czy w kwestii wyjazdów na urlop. O tym kobiety i mężczyźni decydują w dużej mierze razem (85 proc. badanych). Szczególnie dotyczy to osób o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym.