Fundusze bez barier

Unijne środki dla osób z niepełnosprawnościami dostępne są przede wszystkim w programach regionalnych realizowanych przez poszczególne województwa oraz w programie Wiedza Edukacja Rozwój. Można się o nie ubiegać głównie za pośrednictwem Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) lub różnych organizacji pozarządowych realizujących projekty mające na celu pomoc osobom w trudnej sytuacji, m.in. z niepełnosprawnościami, czy rozwój ekonomii społecznej.

Niepełnosprawny na swoim

Osobom z niepełnosprawnościami trudniej znaleźć satysfakcjonującą, dostosowaną do ich możliwości i potrzeb pracę. Fundusze Europejskie proponują im środki na szkolenia ułatwiające start zawodowy oraz na uruchomienie własnej firmy. O środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej osoby z niepełnosprawnościami mogą się starać za pośrednictwem PFRON, który realizuje m.in. programy oferujące finansowe wsparcie w założeniu własnej firmy. Pierwszym krokiem jest zarejestrowanie się w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy. A potem wystarczy wypełnić wniosek o wsparcie, dołączyć wymagane dokumenty, m.in. zaświadczenie potwierdzające niepełnosprawność oraz szczegółowy biznesplan, i złożyć je w powiatowym urzędzie pracy. Osoba z niepełnosprawnościami może liczyć na unijną dotację w wysokości równej nawet 15-krotności przeciętnego wynagrodzenia lub na pożyczkę o niskim oprocentowaniu, która może zostać umorzona po 2 latach działania firmy. Z takiego wsparcia można skorzystać tylko raz.

Aktywizacja społeczno-zawodowa

Organizacje pozarządowe mogą ubiegać się o wsparcie projektów mających na celu aktywizację społeczno-zawodową osób z niepełnosprawnościami. Na dofinansowanie ze środków programów regionalnych mogą liczyć projekty obejmujące szkolenia i doradztwo zawodowe dla osób z niepełnosprawnościami oraz pomoc w znalezieniu pracy. Programy regionalne wspierają także adresowany do organizacji pozarządowych program PFRON pod nazwą „Partnerstwo dla osób z niepełnosprawnościami”. Zapewnia on finansowanie wkładu własnego dla organizacji realizujących projekty, których celem jest aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami. Program ten realizowany jest tylko w tych województwach, które podpisały porozumienie z wojewódzkim oddziałem PFRON (aktualna lista tych województw znajduje się na stronie www.pfron.org.pl), a wnioski o wsparcie należy składać w oddziale PFRON działającym na terenie województwa, w którym zarejestrowana jest organizacja (informacje o programie znajdują się na stronie www.pfron.org.pl).

Na wsparcie Funduszy Europejskich mogą też liczyć tzw. przedsiębiorstwa społeczne zatrudniające osoby niepełnosprawne. Takie formy działalności gospodarczej łączą cele społeczne i ekonomiczne. Unijne środki na rozwój podobnych firm można zdobyć dzięki programom regionalnym. Można się o nie ubiegać za pośrednictwem ośrodka wsparcia ekonomii społecznej (kontakt do najbliższego ośrodka można znaleźć na stronie http://www.ekonomiaspoleczna.pl/x/433511?projekt=543995).

Rehabilitacja i nauka

Rodzice niepełnosprawnych dzieci mogą starać się o unijne dofinansowanie warsztatów terapeutycznych lub zakupu sprzętu rehabilitacyjnego. Część kosztów pokrywają Fundusze Europejskie, a pozostałą kwotę dopłaca PFRON (informacje można uzyskać w PFRON). Szkoły mogą ubiegać się o środki z programów regionalnych na dofinansowanie indywidualnej pracy z uczniami niepełnosprawnymi.

W ramach programu Wiedza Edukacja Rozwój realizowany jest projekt pod nazwą „Zagraniczna mobilność studentów niepełnosprawnych oraz znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej”. Ma on m.in. pomóc studentom, także tym z niepełnosprawnościami, zdobyć na zagranicznej uczelni nowe umiejętności i kompetencje zawodowe, a w przyszłości łatwiej odnaleźć się na rynku pracy. Informacje o tym, jak skorzystać z tej możliwości, można znaleźć na stronie www.erasmusplus.org.pl/power.

Projekty dostępne dla wszystkich

Systematycznie znika coraz więcej barier utrudniających osobom z niepełnosprawnościami podejmowanie aktywności zawodowej i społecznej, a mimo to tylko 20 proc. z nich jest czynnych zawodowo – ocenia Ministerstwo Rozwoju. Dlatego tak ważne jest, aby do 2020 r. jeszcze bardziej ułatwić tym osobom dostęp do projektów realizowanych przez różne podmioty przy wsparciu Funduszy Europejskich. Oznacza to, że osoby niepełnosprawne mogą skorzystać z oferty skierowanej specjalnie do nich, ale także uczestniczyć w innych projektach. W tym celu Ministerstwo Rozwoju opracowało specjalne zasady ułatwiające dostęp do wspieranych przez unijne fundusze przedsięwzięć. Zostały one zapisane w dokumencie „Wytyczne w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata 2014–2020”. Zastosowanie tych wytycznych ma zagwarantować dostępność wszystkich przedsięwzięć finansowanych z funduszy unijnych dla odbiorców o różnych potrzebach funkcjonalnych, w tym osób z niepełnosprawnościami. W dokumencie tym jest mowa m.in. o dostępności architektonicznej i cyfrowej. W praktyce oznacza to np., że wszystkie działania realizowane w ramach projektów dofinansowanych z Funduszy Europejskich, jak spotkania otwarte, w których na etapie rekrutacji zauważono możliwość udziału osób z niepełnosprawnościami, muszą być prowadzone w budynkach dostępnych architektonicznie. Mechanizm racjonalnych usprawnień pozwala na elastyczne reagowanie na potrzeby osób z niepełnosprawnościami biorących udział w projektach. Są to m.in. dostosowanie infrastruktury komputerowej, sfinansowanie usługi asystenta osoby z trudnościami w poruszaniu się lub asystenta tłumaczącego na język łatwy czy migowy oraz wynajęcie transportu na miejsce udzielenia usługi. Na tego rodzaju racjonalne usprawnienia przewidziano dofinansowanie w wysokości 12 tys. zł na jednego uczestnika. Dostępność cyfrowa oznacza, że zasoby cyfrowe muszą spełniać kryteria dostępności. Serwisy internetowe powinny być zgodne ze standardem WCAG 2.0, czyli zwierać np. możliwość powiększenia czcionki, odpowiedni dobór kolorów, a multimedia powinny np. zwierać transkrypcje tekstowe czy tłumaczenie na język migowy. Szczegółowe informacje na temat wytycznych znajdują się na stronie www.power.gov.pl/dostepnosc.

Osoby z niepełnosprawnościami pragnące skorzystać ze wsparcia Funduszy Europejskich oraz działające na ich rzecz organizacje mogą szukać informacji w Punktach Informacyjnych Funduszy Europejskich albo na portalu funduszeeuropejskie.gov.pl.