Upór i przekora

"Upór i przekora" to fascynująca książka. Rachel Swaby zebrała w niej historie 52 kobiet, których działalność naukowa przyniosła przełomowe odkrycia, o wielkim znaczeniu dla świata. Czasem, jak na wynalazek Hedy Lamarr, zwracano na nie uwagę po latach, a coś, co miało służyć sterowaniu torpedami podczas II wojny światowej stworzyło drogę ku powstaniu kas bezprzewodowych czy czytników kodów kreskowych. A sama Hedy Lamarr? Poza pasją wynalazczą była znaną hollywoodzką aktorką, wystąpiła w wielu filmach, m.in. w produkcji Samson i Dalila Cecila DeMille’a.

To tylko jedna z opowieści. Kolejna to historia Dorothy Crowfoot Hodkin. Jej odkrycia pozwoliły m.in. na masową produkcję penicyliny. W 1964 r. otrzymała Nagrodę Nobla "za ustalenie struktur ważnych substancji biochemicznych z wykorzystaniem technik rentgenowskich". "Daily Mail" podsumował wówczas jej osiągnięcie nagłówkiem "Nagroda Nobla dla brytyjskiej żony". Czyżby Noble przyznawano w dziedzinie małżeńskiej?

Medycyna, biologia, genetyka, chemia i biochemia, fizyka, astrofizyka, sejsmologia, matematyka, technologia czy wynalazczość. Amerykanka, Czeszka, Brytyjka. Niemka, Francuzka, Włoszka, Austriaczka, Chinka, Dunka, Kanadyjka, Rosjanka... Tak, nie ma Polki. W książce pojawia się sylwetka Irene Joliot-Curie, córki Marii Skłodowskiej-Curie, noblistki, Francuzki, nie ma natomiast jej matki. Autorka uznała, że postać wybitnej Polki to swoisty wzorzec z Sevres, symbol i wzór dla jej następczyń. Tak znany, że nie trzeba jej przypominać. Jest jednak także wiele kobiet, które zasługują na to, by pamiętać o nich jako o nich samych, nie o "Mariach Skłodowskich-Curie w swojej dziedzinie".

Ich droga nie była łatwa. Wymagała determinacji, uporu, cierpliwości i poświęcenia. Nieustannego poszukiwania swojej drogi i trwania przy niej mimo wszystko. Czy było warto? One stwierdzały, że tak.

Rachel Swaby: Upór i przekora. 52 kobiety, które odmieniły naukę i świat. Wydawnictwo Agora.

Książkę można wygrać w naszym konkursie. Wystarczy odpowiedzieć na pytanie:

Maria Skłodowska-Curie otrzymała (wraz z mężem) Nagrodę Nobla w roku 1903. Ponad 30 lat później podobny sukces osiągnęła jej córka. Wspomniałam już o Dorothy Crowfoot Hodkin, to rok 1964. Rok wcześniej jednak nagrodzona została jeszcze inna kobieta, o śląskich korzeniach. Podaj jej nazwisko i dziedzinę, w której otrzymała Nagrodę Nobla.

Odpowiedź: Maria Goeppert-Mayer, fizyka (część odpowiadających niestety podała tylko nazwisko, pomijając dziedzinę...)