O trudnej sztuce wychowania chłopców

Część trzecia zawiera wartościowe, a jednocześnie praktyczne wskazania na temat sposobów kształtowania chłopięcego serca, a zwłaszcza na temat jego potrzeb uczuciowych, jego wrażliwości emocjonalnej oraz specyficznych dla chłopców trudności w tym względzie. Pomimo tworzenia pozorów „twardziela”, obojętnego na świat emocjonalnych więzi i zdolnego do funkcjonowania na zasadzie zadowolonego z siebie indywidualisty, który jest niezależny od innych ludzi, serce każdego chłopaka kryje w sobie wiele marzeń, ideałów i tęsknot, odkrywanych najpierw w bliskim kontakcie z mamą - pierwszym wzorem kobiety, a następnie w coraz bliższym kontakcie z tatą – pierwszym wzorem bycia mężczyzną. Ochrona wrażliwego i czystego serca syna wymaga bliskości, czułości, dyskrecji i taktu obojga rodziców. Wymaga też z ich strony dyskretnego, a jednocześnie stanowczego towarzyszenia synowi w budowaniu więzi z dziewczyną i w dorastaniu do czystej i wiernej miłości, gdyż żadne inne więzi nie usatysfakcjonują tęsknot i wrażliwości chłopaka, który staje się mężczyzną.

Cennym fragmentem książki jest aneks zatytułowany „Gorące tematy”. Rodzice i inni wychowawcy znajdą tam wiele trafnych i praktycznych rad co do sposobów wychowawczego oddziaływania na chłopców między innymi w takich sprawach, jak: klapsy i dyscyplina, korzystanie z mediów elektronicznych, sprawy randek, seksualności, pornografii czy masturbacji, dysponowanie pieniędzmi, postawa wobec substancji psychotropowych, przeżywanie trudności emocjonalnych, radzenie sobie z ADHD, ewentualne sygnalizowanie skłonności homoseksualnych czy zadania matek, które samotnie wychowują synów.

Warto podkreślić, że Autorzy nie poddają się „poprawności” politycznej, która coraz częściej pojawia się także w naukach o wychowaniu oraz we wskazaniach praktycznych na ten temat. S. James i D. Thomas nie sugerują więc, że istnieje spontaniczna samorealizacja, wychowanie bez stresów czy prawa bez obowiązków. Przeciwnie, przypominają czytelnikowi o tym, że wychowanie nie zawsze przynosi sukcesy, natomiast zawsze wymaga od rodziców stawiania synom jasnych granic, stosowania rozsądnej kontroli, odwoływania się do norm dyscyplinarnych i moralnych, a także egzekwowania naturalnych konsekwencji – radosnych lub bolesnych – zachowania danego chłopca. Cenne jest też podkreślanie, że syn potrzebuje obecności obojga rodziców, ich wzajemnej miłości oraz ich zgodności co do celów i metod wychowania.

Z całą pewnością omawiana książka okaże się cenną i praktyczną pomocą dla rodziców i innych wychowawców, którzy towarzyszą chłopcom w trudnej obecnie drodze, która ma prowadzić do stawania się dojrzałym mężczyzną, odpowiedzialnym, stanowczym w dobru, wolnym od uzależnień, zdolnym do pokochania na zawsze wybranej przez siebie kobiety i do założenia szczęśliwej rodziny. Autorzy odwołują się bezpośrednio do realiów Północnej Ameryki, ale skupiają się na uniwersalnych aspektach wychowania chłopców. Właśnie dlatego ich książka zawiera treści, które także w polskich uwarunkowaniach okazują się trafne i aktualne. Pewien niedosyt pozostawia jedynie fakt, że S. James i D. Thomas jedynie w niewielkim stopniu analizują wychowanie chłopców w sferze moralnej, duchowej i religijnej. Jednak na polskim rynku wydawniczym ukazało się w ostatnich latach wystarczająco dużo publikacji książkowych i artykułów na ten temat, dzięki którym rodzice i inni wychowawcy nie muszą oddziaływać na chłopców w tych sferach metodą prób i błędów.