Waleczna Beata

Beata Wachowiak-Zwara, pełnomocnik prezydenta Gdyni ds. osób niepełnosprawnych, została „Człowiekiem bez barier 2011”. Zwyciężyła w 9. edycji konkursu organizowanego przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji. Kapitule przewodniczyła prof. Antonina Ostrowska z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

W konkursie biorą udział osoby z niepełnosprawnością, których społeczna aktywność, zaangażowanie i postawa są przykładem dla innych i motywacją do przełamywania barier w życiu codziennym. Według laureatki, przełamywanie barier w życiu codziennym jest żmudną i trudną pracą. – Czasami ma się już tego dosyć. Trzeba jednak pamiętać, że wpisuje się to w codzienne funkcjonowanie, takie jak wstawanie czy mycie się. Czasami się nie chce – mówi Beata Wachowiak-Zwara. – Najgorsze jest przekonywanie ludzi, że jestem normalna i chcę, aby mnie tak traktować, ani lepiej, ani gorzej – dodaje. A co dla niej samej jest najtrudniejszą barierą? – Budowanie poczucia własnej wartości. Poczucia, że mimo wszystko jestem kobietą – uznała laureatka konkursu „Człowiek bez barier”.

A mówili: nie rób tego

Beata Wachowiak-Zwara z wykształcenia jest prawnikiem. Jako dziecko uległa wypadkowi samochodowemu, doznała uszkodzenia rdzenia kręgowego. Od tamtej pory porusza się na wózku inwalidzkim. Nie poddała się jednak. Mama powtarzała jej, że musi być lepsza od kolegów i koleżanek, aby mieć takie szanse jak oni. Była pierwszą osobą na wózku, która podjęła dzienne studia prawnicze na Uniwersytecie Gdańskim. Równolegle studiowała anglistykę. Kiedy skończyła 16 lat, kupiła malucha, myśląc już o dojeżdżaniu na studia, bo miejskim transportem było to niemożliwe. Był rok 1980, a ona pierwszą osobą na wózku w Gdyni, która zrobiła prawo jazdy. Po studiach, zakończonych bardzo dobrymi ocenami, nie dostała zgody na aplikację. Sądy były niedostosowane. Uważano, że takie miejsca nie są dla prawników na wózku. Nie pozwolono jej zostać także nauczycielką angielskiego, bo przepisy stanowiły, że „nauczyciel nie może mieć widocznego kalectwa”.

Podjęła więc współpracę z polskimi i zachodnimi organizacjami społecznymi. Została instruktorką aktywnej rehabilitacji. Odwiedzała kraje, w których sytuacja osób niepełnosprawnych była bardzo trudna. Pokazywała, jak można funkcjonować pomimo niepełnosprawności. Gdy w 1999 roku prezydentem Gdyni został Wojciech Szczurek, objęła nowe stanowisko – pełnomocnika prezydenta Gdyni ds. osób niepełnosprawnych.

– Była pierwszym urzędnikiem na wózku w Urzędzie Miasta – potwierdza Marek Łucyk, gdyński radny. Stworzyła kompleksowy program „Gdynia bez barier”, który nie tylko zapoczątkował systemowe zmiany w mieście, ale również służy przykładem dla innych samorządów w Polsce, jak działać na rzecz osób niepełnosprawnych.

Beata Wachowiak-Zwara jest organizatorem wielu konferencji międzynarodowych, ogólnopolskich, lokalnych oraz kampanii społecznych promujących aktywność społeczną i zawodową osób niepełnosprawnych. Do swoich racji udało się jej przekonać wiele osób. – Dzięki jej działaniom zmienił się sposób postrzegania osoby niepełnosprawnej – dodaje Marek Łucyk.

Nowe spojrzenie

Laureatka nagrody „Człowiek bez barier” wyznaczyła również nowe standardy myślenia o polityce społecznej na poziomie lokalnym i ogólnopolskim. Wszystko po to, aby osoby niepełnosprawne stały się integralną częścią społeczeństwa, z respektowaniem wszystkich praw im przysługujących. Pełnomocnik prezydenta Gdyni od lat współpracuje z wieloma polskimi i międzynarodowymi organizacjami, zajmującymi się problematyką integracji osób niepełnosprawnych. Była współzałożycielem i pierwszym prezesem Stowarzyszenia Aktywnej Rehabilitacji – Rekryteringsgruppen w Polsce.

Organizowała i prowadziła wiele obozów. Jest instruktorem techniki jazdy i pływania. Brała udział jako reprezentantka polskiej kadry narodowej w wielu zawodach narciarskich na mono-ski, czyli pojedynczej narcie. W 2000 r. zdobyła w Szwajcarii wicemistrzostwo świata w slalomie gigancie. Uprawia również kajakarstwo. W 2009 r. zdobyła tytuł wicemistrzyni Włoch w tej dyscyplinie, a rok później zajęła 6. miejsce w mistrzostwach świata w kajakarstwie, które pierwszy raz odbyły się w Polsce. Za swoją działalność społeczną została odznaczona wieloma nagrodami, m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi przyznanym przez Prezydenta RP.

Beata Wachowiak-Zwara jest także mamą. Jej syn Jacek jest studentem UJ.