Plan na jesień życia

Kto przystąpi do PPK?

Zgodnie z ustawą nowy program oszczędnościowy obejmie pracujących Polaków w wieku od 19 do 55 lat. To w sumie 11 mln osób, w tym 9 mln zatrudnionych w sektorze prywatnym i 2 mln w sektorze publicznym. Z programu będzie można się wyłączyć co cztery lata, składając specjalną deklarację. Niezłożenie tego dokumentu sprawi, że nasz udział w programie będzie kontynuowany. Do programu automatycznie zapisani zostaną wszyscy pracownicy spełniający kryterium wiekowe, którzy odprowadzają składki emerytalne, z wyłączeniem osób samozatrudnionych.

W praktyce pracodawca będzie zobowiązany do podpisania umowy z instytucją finansową, która w czasie naszego uczestnictwa w PPK będzie zarządzała gromadzonymi przez nas pieniędzmi. Co z nimi się stanie, jeśli zmienimy pracę i przejdziemy do pracodawcy, który podpisał umowę z innym podmiotem zarządzającym? Wtedy nasze oszczędności z PPK przechodzą razem z nami do tej instytucji.

Pracodawcy będą przystępować do PPK stopniowo. Rozruch programu jest rozłożony w czasie, będzie się to odbywać w półrocznych odstępach. W pierwszej kolejności PPK zaczną obowiązywać w największych przedsiębiorstwach – zatrudniających co najmniej 250 pracowników. Firmy te wejdą do programu 1 lipca 2019 r. 1 stycznia 2020 r. włączą się kolejne zakłady pracy – zatrudniające nie mniej niż 50 osób. W kolejnym terminie – 1 lipca 2020 r. – obowiązek przystąpienia do PPK obejmie przedsiębiorstwa, w których pracuje przynajmniej 20 pracowników. W ostatniej, czwartej turze do PPK zostaną włączeni pozostali pracodawcy. Program nie obejmuje jedynie samozatrudnionych.

Ustawa o PPK przewiduje dwie sytuacje, które zwalniają pracodawcę z uczestnictwa w programie. Pierwszy dotyczy zakładów pracy, które prowadzą już dla zatrudnionych Pracownicze Programy Emerytalne (PPE), odprowadzając składki w wysokości nie mniejszej niż 3,5 proc. Aby firma była zwolniona z obowiązku przystąpienia do PPK, w PPE musi jednak uczestniczyć co najmniej 25 proc. jej pracowników. Drugim wyjątkiem są mikroprzedsiębiorstwa, w których wszyscy zatrudnieni zrezygnują z wpłat do PPK, ale rezygnacja musi wypływać z własnej inicjatywy pracowników. Pracodawca nie może ich do tego namawiać.

Czy PPK okażą się skutecznym lekarstwem na chorobę niskich emerytur w starzejącym się społeczeństwie? Chociaż program wydaje się korzystniejszy niż OFE (przede wszystkim środki nie są częścią systemu emerytalnego, ale programem oszczędnościowym i podlegają dziedziczeniu), to sukces PPK zależy od woli kontynuowania go przez następne rządy. Bo skuteczna polityka emerytalna wymaga myślenia długofalowego, wykraczającego poza doraźne interesy kolejnych wyborczych zwycięzców.•