Przez dziesięciolecia wbijano do głowy studentom i lekarzom jeden z najlepiej utrwalonych w medycynie mitów o całkowitej nieuleczalności zespołu Downa.
To wszystko brzmi bardzo obiecująco, ale droga do opracowania konkretnej terapii aberracji chromosomowych chyba jeszcze daleka?
Tego nie wiemy. Jeżeli dziś biotechnologia medyczna potrafi za pomocą tzw. „nożyczek molekularnych" wycinać mutacje chorobotwórcze, to skąd mogę wiedzieć, co przyniesie jutro?
Posłużę się przykładem. Kilkanaście lat temu nikomu nie przyszło do głowy, że możliwe „naprawienie" uszkodzonego genu w dystrofii mięśniowej. A dzisiaj proszę zobaczyć, medycyna dysponuje lekami, które działają na poziomie genu, przywracając w części jego prawidłową funkcję. Komu śniło się przeprogramowanie komórek skóry w komórki serca albo wątroby? A dziś wiemy, że jest to możliwe.
Poszukiwanie metody leczenia zespołu Downa to chyba medycyna na właściwych torach? Do tej pory skupiano się na diagnostyce prenatalnej i zabijaniu dzieci z nieprawidłowym kariotypem...
Jeśli ktoś twierdzi, że eliminacja dziecka z dodatkowym chromosomem jest zgodna z założeniami medycyny, to muszę zamilknąć. Lekarzowi nie wolno myśleć kategoriami eugeniki. Eugenika i medycyna to dwa całkowicie odmienne sposoby myślenia. Z historii wiemy, że lekarze bywali entuzjastami eugeniki. Ludzie szanujący życie muszą pilnie zająć się stworzeniem warunków do prowadzenia badań nad terapią eksperymentalną zespołu Downa. Biotechnologia medyczna wskazuje nowy horyzont. Trzeba doprowadzić do tego, aby absolwenci biotechnologii, medycyny, biologii molekularnej i dziedzin pokrewnych niejako na nowo zajęli się zespołem Downa. To jest bardzo ciężka praca, ale jeżeli się uda, to już niedługo obudzimy się w innym kraju.
***
Prof. dr hab. Andrzej Kochański - lekarz genetyk, specjalista genetyki klinicznej oraz laboratoryjnej, profesor zwyczajny w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Autor licznych prac naukowych z zakresu neurogenetyki. Wykładowca Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Od 2013 r. ekspert, a następnie (2014) członek Zespołu Ekspertów Konferencji Episkopatu Polski ds. Bioetycznych.