Poradnik 500 plus

Pięćset złotych przysługuje na drugie i kolejne dziecko bez progu dochodowego. Świadczenie już na pierwsze dziecko przysługuje wtedy, gdy dochód na członka rodziny nie przekracza 800 zł. Świadczenie będzie wypłacane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18 lat. Oficjalny wniosek o wypłatę świadczenia można pobrać ze strony www.mpips.pl. Warto też odwiedzić stronę internetową Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, gdzie w specjalnej zakładce dotyczącej programu będą podawane oraz uzupełniane szczegółowe informacje na temat świadczenia.
Odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania dotyczące programu 500 plus.


1. Jesteśmy rodzicami jedynaka. Czy przysługuje nam świadczenie?


Tak, ale wyłącznie w przypadku gdy dochód na jedną osobę w rodzinie wynosi poniżej 800 zł netto. Dla rodzin wychowują­cych dziecko niepełnosprawne kryterium dochodowe jest wyższe i wynosi 1200 zł netto.


2. Jestem mamą 18-letnich bliźniąt, 12-letniej córki i 10-letniego syna. Ile pieniędzy dostaniemy?


Program obejmuje wyłącznie dzieci do ukończenia 18 lat życia. Świadczenie na pierwsze dziecko jest uzależnione od dochodu, na kolejne już nie. Jeśli więc dochód w rodzinie nie przekracza 800 netto, rodzina otrzyma 1000 zł (na 12- i 10-letnie dziecko). Jeśli dochód jest wyższy, otrzyma 500 zł.


3. Prowadzę rodzinny dom dziecka. Czy otrzymamy pieniądze z programu?


Tak, pieniądze otrzymają także rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.


4. Jestem mamą dziecka niepełnosprawnego. Ile pieniędzy otrzymam?


Wysokość świadczenia nie zmienia się i niezależnie od tego, czy dziecko jest pełno-, czy niepełnosprawne, zawsze wynosi 500 zł. Zmienia się natomiast kryterium dochodowe otrzymanego świadczenia: w przypadku gdy dziecko jest niepełnosprawne – pieniądze na pierwsze dziecko przysługują już wtedy, gdy na osobę w rodzinie przypada mniej niż 1200 zł.


5. Pobieram zasiłek rodzinny. Boję się, że gdy przyjmę 500 zł na dziecko, mój dochód wzrośnie, przez co stracę dotychczasowe świadczenia. Czy to prawda?


Nie. 500 zł nie będzie liczone do dochodu przy ustalaniu prawa do innych świadczeń, m.in. z pomocy społecznej, funduszu alimentacyjnego oraz świadczeń rodzinnych. Jednym słowem, przy pobieraniu innego rodzaju świadczeń nic się w konkretnej rodzinie nie zmienia. Będzie otrzymywała zarówno dawne świadczenia, jak i pieniądze z programu 500 plus.


6. Mój mąż odszedł od nas. Mówi, że ponieważ płaci alimenty – on będzie pobierał 500 zł na naszego syna. Syn mieszka ze mną. Czy były mąż może pobierać pieniądze?


W przypadku rodzin rozbitych pieniądze zawsze „wędrują” za dzieckiem, czyli trafiają do tego rodzica, z którym mieszka syn lub córka. Jeśli natomiast rodzice zgodnie z planem wychowawczym dzielą się opieką nad dzieckiem, wówczas oboje mają prawo złożyć wniosek. Otrzymają wówczas świadczenie proporcjonalnie do wymiaru sprawowanej opieki. 


7. Gdzie i jak mogę złożyć wniosek, by otrzymać świadczenie? 


Wniosek będzie można złożyć w urzędzie gminy, w której mieszkamy. Wniosek składamy albo osobiście, albo za pośrednictwem Poczty Polskiej, albo przez internet. E-wniosek o świadczenie wychowawcze będzie można złożyć za pomocą portalu empatia.mrpips.gov.pl, PUE ZUS. Świadczenie zostanie przekazane bezpośrednio na konto wskazane przez rodzica lub będzie wypłacane gotówką.


8. Czy moja rodzina, po złożeniu wniosku, może spodziewać się wizyty pań z pomocy społecznej? Nie chciałabym „oglądania kątów” przez te osoby. Boję się też inwigilacji urzędniczej związanej z obsługą programu. Czy urzędnicy ośrodków pomocy społecznej będą mieli dostęp do informacji o moich dochodach?


Pracownicy pomocy społecznej w związku ze składaniem wniosków o świadczenie nie będą odwiedzać rodzin. Natomiast dostęp do podstawowych informacji o dochodach gmina będzie miała jedynie w przypadku tych osób, które starają się o świadczenie na pierwsze lub jedyne dziecko.


9. Czy jest prawdą, że już po otrzymaniu pieniędzy pomoc społeczna będzie mogła sprawdzić, na co je wydaliśmy?


Nie. Pieniądze mają być wydawane przy poszanowaniu autonomii rodziny. Natomiast w sytuacjach nadzwyczajnych będą mogły być zastosowane mechanizmy zapobiegające marnotrawieniu świadczenia lub wydatkowaniu go niezgodnie z przeznaczeniem. W przypadku sygnałów o marnotrawieniu świadczenia u rodziny będzie mógł zostać przeprowadzony wywiad środowiskowy. Gdyby okazało się, że w konkretnej rodzinie pieniądze są marnotrawione, będzie możliwa zamiana gotówki na pomoc rzeczową lub opłacenie usług (np. pobyt dziecka w przedszkolu).


10. Przez jaki czas po złożeniu wniosku będziemy otrzymywać pieniądze? 


Prawo do świadczenia będzie ustalane na 1 rok: od 1 października do 30 września. Wnioski na kolejne okresy będzie można składać od 1 sierpnia danego roku. Pierwszy okres wypłacania świadczenia wychowawczego będzie jednak dłuższy: potrwa od kwietnia 2016 r. aż do 30 września 2017 roku. Dzięki temu rodzice nie będą musieli składać dwóch wniosków, kiedy program wejdzie w życie.


11. Czy 500 zł to kwota netto czy brutto? Ile realnie dostaniemy na rękę?


Od świadczenia nie będą odprowadzane podatki. Kwota w całości i bezpośrednio trafi do rodziny.


12. Mam troje dzieci. Syn ma 19 lat, a córki 14 i 10. Ile pieniędzy dostanę?


Ponieważ syn ukończył 18 lat, świadczenie mu nie przysługuje (program obejmuje wyłącznie osoby niepełnoletnie). Jednak syn uwzględniany jest do obliczania dochodu na osobę w rodzinie (aż do ukończenia przez niego 25 lat). Jeśli więc po przeliczeniu dochodu na członka rodziny wypada mniej niż 800 zł netto, już 14-letnia córka będzie liczona jako dziecko pierwsze w rodzinie. Jeśli rodzina dysponuje większymi funduszami, świadczenie będzie przypadało wyłącznie na drugą córkę. W pierwszym przypadku będzie to więc suma 1000 zł, a w drugim 500 zł.


13. Czy już mogę składać wniosek o świadczenie? 


Wnioski będzie można składać od 1 kwietnia 2016. Jeśli wniosek zostanie złożony w ciągu pierwszych 3 miesięcy od rozpoczęcia programu, rodzice dostaną wyrównanie wstecz. W kolejnych miesiącach świadczenie będzie wypłacane od miesiąca, w którym rodzice złożą wniosek. 


14. W sierpniu rodzę drugie dziecko. I dopiero wtedy będę mogła ubiegać się o świadczenie. Czy to nie za późno?


Nie. Do programu będzie można dołączyć w dowolnym momencie.


15. Moja dorosła córka jest samotną matką. Jej całkowity dochód wynosi 1500 zł netto. Otrzyma świadczenie?


Tak. Ponieważ w jej przypadku dochód na osobę nie przekracza 800 zł. Gdyby dochód był wyższy niż 800 zł, program nie obejmowałby córki i wnuka. Świadczenie otrzyma też każda rodzina bez względu na stan cywilny rodziców: zarów­no rodziny, w których rodzice są w związku małżeńskim, jak i rodziny niepełne oraz rodzice pozostający w nieformalnych związkach.


16. Mieszkamy z rodziną w Irlandii. Mamy dwoje dzieci. Czy możemy pobierać świadczenie?


Pieniądze nie będą przyznawane, jeżeli rodzinie przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze. Jeśli rodzina przebywa w innym państwie UE niż Polska i złoży tam wniosek o świadczenia rodzinne, tamtejszy organ powinien poinformować o tym fakcie marszałków województw w Polsce. Marszałek zaś powinien przekazać powyższe informacje do właściwej gminy.


17. Mam troje dzieci, nie pracuję zawodowo. Pracuje mój mąż, ale dużo nie zarabia. Chciałabym złożyć wniosek o świadczenie również na pierwsze dziecko. Co muszę zrobić?


Jeśli dochód w rodzinie nie przekracza 800 zł, to rzeczywiście na pierwsze dziecko otrzymacie państwo pieniądze. W tym przypadku do wniosku trzeba będzie dołączyć oświadczenie o dochodach innych niż podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w przypadku rolników – oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego.


18. Czy do dochodu wlicza się alimenty od drugiego rodzica, a także z Funduszu Alimentacyjnego?


Tak. Te świadczenia są wliczane do dochodu.