Potrzebna dobra asekuracja

Jedna, ciemna strona medalu wygląda tak: „kompletnie pijani dewastowali wiatę przystankową…”, „19-latek usłyszał 70 zarzutów oszustw internetowych…”, „dwóch młodych ludzi przyłapanych na kradzieży grzejników z placu budowy…” Jest to kilka sierpniowych raportów przesłanych do lokalnych mediów przez Komendę Policji w Płocku. To przypadki skrajne. Druga strona medalu to fakt, że coraz więcej młodych ludzi gubi się w świecie niejasnych wartości i kryteriów, idoli zastępujących autorytety. Problem w tym, że mimo setek poradników i wielu koncepcji pedagogicznych, trudno o idealną receptę na wychowanie.  – Świadomość błędów u rodziców może jednak pomóc coś zmienić na lepsze – podkreśla pedagog z Płocka. W szkole powinien być jasny system wartości i model wychowawczy, zwracają uwagę dyrektorzy katolickich szkół. Natomiast duszpasterz młodzieży podkreśla, że wychowywać znaczy być z młodzieżą w każdym, szczególnie trudnym czasie.

Niestety, nie profilaktycznie

Fachowej pomocy jest dziś sporo. Powstają nawet takie miejsca, jak mławska Akademia Rodziców, działająca w ramach poradni psychologiczno-pedagogicznej. Najczęściej jednak, jak zauważa Izabela Mikołajewska, pedagog i mediator w firmie EDU-WAY w Płocku, rodzice przychodzą po pomoc, nie profilaktycznie, ale gdy już jest problem. W praktyce zawodowej styka się najczęściej z dwoma poważnymi deficytami wychowawczymi. – Pierwszy brak to nieumiejętność wyznaczania dziecku granic i przestrzegania ich. Chodzi o to, że jak rodzic powie „nie”, to musi być w tym konsekwentny. Jeśli wyznacza jakąś granicę, np. limit korzystania z komputera, i potem tego nie przestrzega, to sam podkopuje swój autorytet. Trzeba mieć świadomość, że to jest dla dobra dziecka; bo jeśli rodzice nie nauczą go przestrzegania pewnych granic, to kiedyś zrobi to brutalnie życie.

A co wobec tego z buntem dziecka nastolatka? On sam w sobie, zdaniem pedagog, nie jest powodem do niepokoju; to zdrowa reakcja, bo bunt wpisany jest w młodość. Natomiast ważne jest, by dziecko ponosiło konsekwencje złego działania. – To drugi deficytowy obszar w wychowaniu – mówi Izabela Mikołajewska – Najczęstszy problem jest taki, że to matka bierze te konsekwencje na swoje barki, tuszuje, albo odrzuca i nie przyjmuje do wiadomości złego działania swojego dziecka. A dziecko musi, doświadczyć, że zrobiło coś złego, bo jeśli nie odczuje konsekwencji, nie będzie wiedziało. A jeśli mam go zawsze wybroni, to będzie miało zaburzony świat wartości. Wiele problemów w komunikacji na linii dorosły-dziecko zaczyna się w samej relacji między rodzicami: braku wzajemnego szacunku, konfliktach, podważaniu autorytetów. I tu, zauważa pedagog, należałoby rozpocząć pracę od samych rodziców.

Czas poświęcony

Dorośli, którzy biorą udział w warsztatach kompetencji wychowawczych, mówią często na koniec: to ideał, nie jestem w stanie go zrealizować, ale będę próbować. – To dobry znak – przyznaje Mikołajewska – bo świadczy o realnym i odpowiedzialnym podejściu do kwestii wychowywania. Jednym z zadań warsztatowych, które poleca rodzicom, jest prosta analiza swojej przeciętnej doby. Wystarczy rozpisać na kartce: ile godzin snu, ile pracy zawodowej, pracy w domu, odpoczynku, a ile czasu dla dzieci. Jeśli za mało, może trzeba to zmienić. – Bardzo ważny jest autentyczny czas poświęcony dziecku, nie taki „między reklamami”. Jak go wygospodarować? Każdy musi znaleźć własną receptę.

Aldona i Artur Wiśniewscy, kierujący dosłownie i w przenośni solidnym zespołem rodzinnym, podają swój sposób na wspólny czas rodziców i dzieci. – To ważne, by rozmawiać, to znaczy, że nie mieszkamy tylko ze sobą, ale jesteśmy razem. Wspaniałym sposobem na spędzanie czasu jest znalezienie wspólnych pasji. To mogą być różne zajęcia: sprzątanie, zakupy, gotowanie, sport, wspólna modlitwa, spacer. W naszym przypadku spędzamy razem dużo czasu, muzykując. Czujemy się ze sobą dobrze i lubimy ze sobą przebywać. To ogromna frajda być razem, a jednocześnie lekcja wychowawcza dla nas wszystkich.