Każdy wybiera

Agnieszka Gieroba: No właśnie, skąd właściwie biorą się normy moralne?

Maria Pleskaczyńska: Najogólniej mówiąc z rozumu i doświadczenia.

Z Państwa doświadczenia wynika, że większość ludzi tego nie wie?

Przeciwnie. Myślę, że każdy po zastanowieniu się dałby taką odpowiedź, tylko zazwyczaj nie zastanawiamy się nad tym na co dzień. Natomiast wielu młodych ludzi, do których kierujemy te warsztaty, zadaje sobie pytanie „jak się powinienem zachować w danej sytuacji” i „dlaczego właśnie tak a nie inaczej mam się zachować”. W trakcie warsztatów okazuje się, że młodzi ludzie mają całkiem sporo trafnych spostrzeżeń i są w stanie odpowiedzieć na pytanie „skąd się biorą normy moralne?”.

W trakcie zajęć zabieracie młodych na bezludną wyspę…

Dokładnie tak. Prosimy, by sobie wyobrazili, że wszyscy płyniemy luksusowym statkiem w rejs dookoła świata, niestety następuje katastrofa. Statek tonie, a ludziom w małych grupach udaje się dopłynąć na kilka bezludnych wysepek, gdzie są całkowicie odcięci od świata, pozbawieni telefonów komórkowych i innych możliwości kontaktu, do tego ulegli swoistej amnezji i nie wiedzą, czym kierowali się w dotychczasowym życiu, podejmując decyzje. Na szczęście na każdej wyspie znajduje się butelka z listem, który daje wskazówki, jak stworzyć 5 podstawowych zasad postępowania. Jest to konieczne, by jakoś przeżyć, czekając na pomoc.

Każda z grup ma inny list. Jedni mają się opierać na Dekalogu, inni na prawie naturalnym, jeszcze inni na intuicji, umowie społecznej czy zasadzie użyteczności. Do tego oczywiście następują komplikacje. Przygotowujemy sytuację kryzysową, którą wykorzystując te normy, należy rozwiązać. Gdy w końcu się to udaje, grupy się spotykają i pokazują swoje zasady. Okazuje się, że mimo kierowania się innymi sugestiami, wypracowane normy zachowań są podobne.