Jak wychować wirtuoza...

Gdy miał sześć lat, rodzice postanowili wysłać go na naukę gry na pianinie. Początkowo traktował grę jako hobby. W wieku dziesięciu lat już postanowił: zostanie pianistą. Rok później, gdy z wypiekami na twarzy oglądał XV Konkurs Chopinowski, obiecał sobie: pojedzie kiedyś do Warszawy. Swoje marzenie zrealizował dziesięć lat później. Co więcej: wygrał. 21-letni Koreańczyk Seong-Jin Cho został laureatem XVII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina. Czym jest dla niego muzyka? Dlaczego gra? Co jest potrzebne, by w tak młodym wieku tak doskonale wykonywać utwory polskiego kompozytora?

W krótkim filmowym wywiadzie, nakręconym na potrzeby konkursu, Seong-Jin Cho mówi prosto, bez patosu, subtelnie dobierając słowa. Obecnie gra wyłącznie Chopina, co pozwala mu odkrywać wszelkie niuanse tej muzyki. A muzykę Chopina opisuje czterema słowami: szlachetność, dramatyzm, poetyka i nostalgia. Seong-Jin lubi swój sposób życia: wyjazdy, podróże, koncerty. Jednak, jak mówi, „proces stawania się wielkim artystą jest długotrwały i wymaga wysiłku. Wykonywanie muzyki nie należy do łatwych zadań, potrzebna jest głębia i emocjonalne przygotowanie”. Co czuje, gdy gra na fortepianie? Przede wszystkim... ulgę i spokój. Natomiast udział w konkursie opisuje trzema słowami: szczęście, radość, przyjemność. A jednocześnie bezpretensjonalnie wyznaje, że każdy koncert jest dla niego dużym wyzwaniem i stresem.

Wielu rodziców, patrząc zarówno na Seong-Jin Cho, jak i na innych finalistów konkursu, z pewną dozą pozytywnej zazdrości myśli: co zrobić, by moje dziecko wyrosło na tak głębokiego, mądrego, stonowanego i sięgającego po najwyższe muzyczne laury młodego człowieka? I... czy warto? Przecież nawet kompletny laik wie, albo się domyśla, że muzyczna kariera wymaga ogromnej pracy i wyrzeczeń.

Bez terroru

Prof. Olga Łazarska, pianistka i pedagog, wychowała wielu świetnych muzyków. Przez jedenaście lat była nauczycielką jedynego Polaka, który doszedł do finału tegorocznego Konkursu Chopinowskiego, Szymona Nehringa. – Uczę od 25 lat. Edukacja każdego z moich uczniów przebiega zupełnie inaczej, choć pewnie byłoby wygodniej, gdyby wszystkie dzieci były jednakowe, a wtedy metody wychowawcze również – opowiada prof. Łazarska. – Dzieci pochodzą jednak z różnych domów, mają inne temperamenty, w różny sposób się uczą. Dlatego pedagog musi znaleźć do każdego dziecka nieco inną drogę. I na tej właśnie podstawie, przy współpracy z rodzicami, prowadzić dziecko ku wcześniej wytyczonemu celowi.

Co może pomóc w edukacji muzycznej? Jednym z czynników jest atmosfera domu. Jeśli w domu muzyka jest ważna, dziecko po prostu nią „przesiąka”. Późniejsza nauka jest więc naturalną konsekwencją, a nie wybrykiem czy fanaberią. – I wcale nie chodzi o to, by koniecznie rodzice sami grali na instrumentach. Szymon ma wspaniałego dziadka, który kocha muzykę klasyczną. Dziadek meloman wprowadził małego chłopca w świat muzyki w sposób bardzo naturalny. Więc gdy Szymon zaczął grać, była to w jakimś stopniu konsekwencja wcześniejszego wychowania. Dlatego nie wymagało to od niego jakichś wyrzeczeń, ogromnego czasu pracy. Inna sprawa, że Szymon zawsze był dobrze zorganizowany – wspomina prof. Łazarska. – Dlatego miał czas i na kolegów, i na wakacje. Z pewnością też, wbrew obiegowym opiniom, „nie utracił dzieciństwa, ślęcząc przy klawiaturze”.

– W pewnym momencie, gdy już absolutnie sam zdecydował, że w przyszłości chce być pianistą, tej decyzji podporządkował wiele innych. Na przykład przyspieszył edukację w szkole średniej i dwa ostatnie lata nauki zaliczył w rok. To dało mu potrzebny czas, by grać – mówi prof. Łazarska. – Z pewnością nie było to proste, wymagało dyscypliny. Jednak jak widać, dało dobry efekt. Młody człowiek, prowadzony przez pedagogów, przy pomocy rodziny, w pewnym momencie życia powinien wytyczyć sobie cel i do niego konsekwentnie dążyć.