Stoi na stacji lokomotywa

Jak niemal każdy chłopiec interesowałem się od zawsze techniką. Gdy byłem mały, rozebrałem mamie maszynę do szycia i żaden fachowiec nie umiał jej już poskładać – zaczyna, śmiejąc się, Marian Witek z Mańkowic.

Obserwacje

– Modelarstwo było moją pasją w młodości. W latach 50. ubiegłego wieku moja mama kupiła mi pierwszy egzemplarz „Małego Modelarza”, jaki się ukazał, potem następne. I tak się to zaczęło – tłumaczy. Wspomina, że jak dojeżdżał do szkoły – technikum mechanicznego do Nysy, a później do pracy – bardzo podobały mu się parowozy. Po lekcjach godziny do powrotu spędzał na dworcu. – Choć do wyruszenia było sporo czasu, pociąg już stał na trzecim peronie. Chodziłem tam i godzinami przyglądałem się kołom, zwrotnicom, lokomotywom. Były takie majestatyczne i zasapane, gdy ruszały. Patrzyłem, jak to wszystko działa, starałem się dociec, do czego który element służy – mówi o początkach swojej pasji.

Do dziś pamięta, że na trasie Zielona Góra–Kraków jeździły pociągi dalekobieżne i ciągnęły je parowozy PT 47 albo OL 49, które bardzo lubił. Wymienia, że do domu woziły go OKL 27, TKT 48 – który dziś stoi w Opolu – czy OK 22 – długo można go było oglądać przy peronie II w Nysie, a dziś, odrestaurowany, nadal jeździ w Wolsztynie. – Gdy się tak napatrzyłem, kiedyś zrobiłem i przyniosłem do szkoły model semafora. Dostałem za niego wysoką ocenę od pana z zajęć technicznych, bo ten semafor działał, były tam zwrotnice i tory, które się przesuwały. Na tym jednak, i na paru kolejnych modelach z „Małego Modelarza”, się skończyło. Po szkole przyszła służba wojskowa w marynarce w Ustce, praca, dom i rodzina, więc nie było czasu – tłumaczy.

Szkoła cierpliwości

Młodzieńcza pasja wróciła po latach, kiedy jego syn Piotr zafascynował się w szkole historią. Kupił sobie kartonowy model czołgu, zaczął go składać na stole, ale wkrótce przyniósł go ojcu, mówiąc: „Jak chcesz, to dokończ, bo nie mam do tego cierpliwości”. – Ja tę cierpliwość miałem, a gdy gotowe dzieło zobaczył instruktor modelarstwa z Łambinowic, do którego syn – jako młody poszukiwacz różnych pozostałości z II wojny światowej – zanosił znaleziska, zaproponował, by dać ten model na konkurs do Łambinowic. Zdobyłem trzecie miejsce i motywację do budowania kolejnych miniatur – chwali się senior. Najpierw postanowił poskładać parowozy, którymi jeździł przed laty, a których obraz nosił ciągle w pamięci. A choć łatwo było dostać gotowe, kartonowe szablony do składania, wycięcie setek maleńkich części i złożenie w całość wymagało dokładności, precyzji i stosowania różnych trików, by uzyskać wrażenie autentyczności. – Wiele razy woziłem je na różne konkursy i zdobywałem medale, przeważnie złote. Najbardziej pracochłonne są najdrobniejsze detale, zwłaszcza, gdy chce się jak najwierniej odwzorować oryginał. Na przykład: żeby zrobić lampy w lokomotywie, nie zwijałem tylko kartonika w rulon o średnicy kilku milimetrów i nie kleiłem obrazka lampy z przodu, ale małą żaróweczką wgniatałem do środka kawałek sreberka z czekolady imitującego reflektor i przyklejałem maleńką szybkę – przyznaje pasjonat. To robiło wrażenie na jurorach, gdy oglądali modele przez szkła powiększające, oświetlając kolejne fragmenty mocną lampą. Z czasem stosował też bardziej precyzyjne, fototrawione lub wypalane laserem elementy – koła czy anteny.

Z torów na wody i pod niebo

Rzeczywiście, oglądając te dzieła, trudno się nie zachwycać. Cieniutkie druciki w roli rur, skrzynki, łańcuchy, szybki w oknach, klamki, numer i model lokomotywy, tory. Wszystko należało precyzyjnie pomalować, powyginać. Dziś kolekcja, przeważnie w skali 1:78 lub 1:100, jest całkiem pokaźna, choć niektóre lokomotywy trafiły za granicę jako prezent. Po parowozach nadszedł czas na odtworzenie okrętu, na którym służył, pięknego żaglowca, który miał okazję zwiedzić, a wreszcie samolotów. I tu też można podziwiać cieniutkie jak włos relingi, koła ratunkowe i ster, wytłoczone i gładko zaokrąglone działka, trójwymiarową minikotwicę, na żaglowcu olinowanie, maleńkie działka, a przy samolotach – np. zgodne z historią odtworzenie barw. Nad kolejnymi replikami budowniczy-amator pracował przeważnie wieczorami, po pracy i obowiązkach domowych, dlatego powstawały wolno. Dopiero na emeryturze ma nieco więcej czasu, choć przy domu z ogrodem zawsze jest coś do zrobienia. – To świetnie relaksuje, bo koncentrując się na tym, nie myśli się o problemach. Nieraz trzeba się bowiem nieźle nagłówkować, jak złożyć dany fragment – dodaje mieszkaniec Mańkowic.