Postępowanie chłopca

To, co Eldredge nazywa „niedokończeniem”, psychologowie nazywają „spowolnieniem rozwoju”. To spowolnienie należy rozumieć raczej jako krótkie spięcie, gdzie jakaś część sieci kierującej rozwojem chłopca zostaje przeciążona i się wyłącza. Na szczęście zwykle udaje się ją ponownie uruchomić albo zrekompensować braki. Często te rozwojowe krótkie spięcia, o ile nie mają natury psychologicznej, są wywoływane przez istotne zmiany w życiu emocjonalnym chłopca albo w jego relacjach z innymi. David: Do mojej poradni często zgłaszają się chłopcy, którzy przeżyli określoną zmianę. Najczęściej jest to separacja albo rozwód rodziców, co jest dla chłopca porównywalne z trzęsieniem ziemi. Zetknąłem się także z wieloma chłopcami, których jedno z rodziców umarło – a to jest zmianą zbliżoną nasileniem do trzęsienia ziemi, po którym Kalifornia wpada do oceanu. Są to dwie najistotniejsze transformacje, jakich może doświadczyć chłopiec, a ich siła może spowolnić lub zatrzymać jego rozwój emocjonalny albo spowodować, że przeskoczy on któryś z etapów i zacznie być bardziej niezależny i brać na siebie więcej odpowiedzialności, niż jest w stanie unieść.

Kiedy w życiu chłopca zachodzą przemiany prawdziwie sejsmiczne, my jako opiekunowie powinniśmy na nowo pobudzić jego rozwój i pomóc mu nadrobić stracony czas. Być może będziemy musieli mu pomóc cofnąć się i ponownie uruchomić w nim to, co ważne, i czego powinien był doświadczyć lub nauczyć się wtedy, gdy w jego życiu zachodziły te wszystkie przekształcenia. Dla niektórych chłopców jest to proces długi i bolesny. Dla innych ta podróż nie jest aż taka trudna. Wiele zależy od wsparcia ze strony rodziny, społeczności, tego, na ile chłopiec jest emocjonalnie elastyczny, okoliczności, w jakich doszło do zmiany, kolejności urodzenia w rodzinie i wielu innych spraw.

Nie tylko zmiany tak traumatyczne jak rozwód czy śmierć potrafią znacząco wpływać na rozwój chłopca. Może to być coś, co jest znaczące tylko dla tego określonego dziecka. Dla niektórych przeprowadzka do innej dzielnicy może nieść ogromną traumę, za to na innych nie zrobi wrażenia nawet wyjazd do innego stanu. Przegrany mecz może być przeżyciem równie wielkim, co śmierć domowego zwierzaka – wszystko zależy od okoliczności i od konkretnego chłopca, którego strata dotyka. Spowolnienie rozwoju fizycznego jest kolejnym częstym czynnikiem wpływającym na sposób, w jaki chłopiec przechodzi przez kolejne etapy dorastania. Radzenie sobie ze spowolnieniem rozwoju fizycznego wymaga często włączenia do zespołu opiekunów chłopca fizjoterapeuty lub terapeuty zajęciowego. Im wcześniej dojdzie do odpowiedniej interwencji, tym lepiej. Wielokrotnie zetknęliśmy się z rodzicami dorastających chłopców, którzy już na wczesnym etapie życia swoich dzieci zauważyli pewne opóźnienia,  ale sądzili, że same się wyrównają i nie szukali pomocy. Tymczasem wielu problemów można było uniknąć, gdyby interweniowali wcześniej.

Rozwojowe krótkie spięcia i opóźnienia mogą być czasowe lub trwałe. Zawsze jednak należy im się uważnie przyglądać. Jeśli czujecie, że rozwój psychiczny albo fizyczny chłopca, którego macie pod opieką, spowalnia, zatrzymuje się, cofa albo przeskakuje jakiś etap, zapewnijcie dziecku odpowiednią pomoc. Być może powinniście porozmawiać z profesjonalistą: pediatrą, psychologiem dziecięcym albo pedagogiem szkolnym, lub też udać się do terapeuty rodzinnego, który specjalizuje się w pracy z chłopcami i młodzieżą. W następnych pięciu rozdziałach wprowadzimy pewne kategorie, które pozwolą zrozumieć podróż chłopca przez kolejne etapy jego rozwoju:

• Odkrywca (wiek 2-4 lata);
• Kochanek (wiek 5-8 lat);
• Indywidualista (wiek 9-12 lat);
• Wędrowiec (wiek 13-17 lat);
• Wojownik (wiek 18-22 lata).