Nie tylko chleb

Raport GUS zaznacza, że najwięcej dzieci na utrzymaniu rodziny bądź rodziców samotnie je wychowujących jest w województwie podkarpackim (26,2 proc.). Województwo małopolskie jest pod tym względem na czwartym miejscu (24,4 proc.). Średnia wynosi 23,3 proc. Według raportu problemem jest nie tylko sprawa właściwego żywienia, ale również kłopoty z wyprawkami szkolnymi, płaceniem za zajęcia nadobowiązkowe w przedszkolu lub szkole, wizytami u dentysty lub innych specjalistów, warunki mieszkaniowe, korzystanie z różnych ofert spędzania wolnego czasu i wypoczynku, udziału w imprezach kulturalnych czy sportowych. Pomoc zwłaszcza w zakresie odpowiedniego żywienia świadczą państwo i samorządy.

Setki tysięcy obiadów

Liczba dzieci oraz uczniów do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej objętych wieloletnim programem „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” w 2013 roku w województwie podkarpackim wyniosła 84 522, z tego z posiłków skorzystało 67 328 osób. Dzieci i młodzież mogły zamiast posiłków skorzystać z zasiłków na jedzenie. Wśród rodzajów dożywiania najwięcej było placówek oferujących jedno danie gorące (61,3 proc.), zaś pełne obiady to około 29,1 proc. W 2013 roku udział w programie dożywiania wzięły wszystkie (160) gminy województwa podkarpackiego. Łączna kwota przyznanej dotacji na dożywianie wyniosła 42 914 868 zł. Wkład własny gmin zadeklarowany w porozumieniach zawartych z wojewodą podkarpackim to 18 192 564 zł. Łącznie programem dożywiania w woj. podkarpackim w 2013 r. objętych zostało 142 361 osób – mówi Małgorzata Oczoś-Błądzińska, rzecznik prasowy wojewody podkarpackiego. Z kolei w województwie małopolskim z rządowego programu dożywiania skorzystały 182 gminy. – Nie posiadamy danych tylko odnośnie do liczby dzieci, dysponujemy natomiast danymi dotyczącymi ogólnej liczby osób (dzieci i dorośli), które korzystały z programu. W 2013 roku objęto nim 117 755 osób (według stanu z 6 lutego 2014 roku) – informuje Jan Brodowski, rzecznik prasowy wojewody małopolskiego.

Jak jest w terenie?

Gmina Słopnice ma największy przyrost naturalny w Polsce. Pomoc dzieciom i młodzieży jest tu udzielana na różny sposób – są stypendia i zasiłki dla uczniów. – Liczba zasiłków rośnie, co jest efektem polityki władz gminy, żeby szczególnie wspierać te rodziny, w których dochodzi do zdarzeń losowych, mających wpływ na sytuację rodziny, jak np. ciężka choroba dziecka lub rodzica albo śmierć jednego z rodziców, pożar domu lub inne tego typu zdarzenie losowe – mówi Edward Sroka, kierownik GOPS w Słopnicach. Z dożywiania w szkole w 2013 roku korzystało w tej gminie 403 uczniów. – Tu liczba korzystających zmniejsza się, co jednak jest efektem dokładniejszej weryfikacji dożywiania bezpłatnego. Wynikało to z jednej strony z ukrywania dochodów przez rodziny, a z drugiej z nieposzanowania posiłków całkowicie bezpłatnych – dodaje Edward Sroka. W sumie najwięcej pomocy otrzymały rodziny utrzymujące 2 i 3 dzieci.

Większe problemy

Wprowadzony w 2004 roku system świadczeń rodzinnych bardzo zmienił sytuację rodzin, które mają do tych zasiłków prawo. Jest jednak sporo takich, które znajdują się tuż za progiem kryterium dochodowego, mającego się nieraz nijak do faktycznych kosztów funkcjonowania rodziny. – I to właśnie te rodziny najbardziej potrzebują pomocy, a tej, na bazie obowiązującego prawa, udzielić im nie można. Zupełnie inną kwestią jest problem wyjazdów do pracy za granicę. Z jednej strony taki wyjazd niejako likwiduje problemy bytowe, ale generuje cały szereg problemów społecznych: brak wzorca (najczęściej męskiego), brak autorytetu matki, brak ostro wytyczonych granic postępowania (tu kobiety są niestety mniej konsekwentne od mężczyzn), problemy emocjonalne, strach przed przyszłością (czy tata wróci?) itp. To jest w naszej miejscowości duży problem odbijający się na całokształcie funkcjonowania rodzin – dodaje kierownik GOPS.