Od 1 stycznia można wnioskować do ZUS o rodzinny kapitał opiekuńczy

"Rodzinny kapitał opiekuńczy jest jednym z filarów Polskiego Ładu i kolejnym, ważnym instrumentem wspierania polskich rodzin. To ponad 3 mld zł dodatkowego wsparcia dla rodzin. Zgodnie z naszymi szacunkami w 2022 roku ze świadczenia może skorzystać ok. 615 tys. dzieci" - podkreśliła minister rodziny Marlena Maląg.

Wniosek o nowe świadczenie rodzice mogą składać od 1 stycznia 2022 r. "Najlepiej zrobić to między 9. a 13. miesiącem życia dziecka. Wtedy rodzinny kapitał opiekuńczy będzie przysługiwał w pełnej wysokości, od miesiąca, w którym dziecko skończy rok. Jeśli dziecko skończyło już roczek, ale nie ma jeszcze trzech lat - rodzic powinien złożyć wniosek w styczniu. W takim przypadku kapitał zostanie policzony od początku roku" - wyjaśniła szefowa MRiPS.

Zaznaczyła, że "inwestowanie w rodziny jest najlepszą inwestycją w przyszłość, polską racją stanu". "Przy czym mamy zaufanie do polskich rodzin, tak jak mieliśmy w przypadku pionierskiego programu +Rodzina 500 plus+. Ufamy polskim rodzicom, którzy z takim oddaniem każdego dnia opiekują się swoimi dziećmi. Chcemy im towarzyszyć na tej drodze rodzicielstwa i tworzyć, jak najlepsze warunki. Ale to rodzice najlepiej wiedzą, czego potrzebują ich dzieci, co jest potrzebne całej rodzinie. I to oni sami będą również decydować na co przeznaczyć rodzinny kapitał opiekuńczy" - dodała Maląg.

Z kolei prezes ZUS prof. Gertruda Uścińska zwróciła uwagę, że pieniądze będą wypłacane tylko na konto bankowe.

"Wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy i załączniki do wniosku są składane wyłącznie w postaci elektronicznej, za pomocą tych samych systemów teleinformatycznych, co wnioski o świadczenie +Dobry start+ i świadczenie wychowawcze w ramach programu +Rodzina 500 plus+. To portal Emp@tia, PUE ZUS oraz bankowość elektroniczna" - wskazała prof. Uścińska.

Kapitał opiekuńczy będzie przysługiwał rodzinom z dziećmi w maksymalnej wysokości 12 tys. zł na drugie i każde kolejne dziecko w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. Świadczenie będzie wypłacane w miesięcznych częściach - po 500 zł przez dwa lata lub po 1000 zł miesięcznie przez rok, w zależności od wyboru rodzica. Wsparcie będzie niezależne od dochodów rodziny, a środki nie będą opodatkowane.

Prawo do świadczenia będą mieć także ci rodzice, którzy już teraz mają dwoje lub więcej małych dzieci. Wówczas świadczenie będzie przysługiwało na drugie dziecko lub kolejne proporcjonalnie za okres od dnia wejścia w życie ustawy do końca 35 miesiąca życia tego dziecka, na które kapitał przysługuje.

Ustawa o rodzinnym kapitale opiekuńczym przewiduje, że wysokość pobieranego kapitału może zostać zmieniona - czyli podwyższona z 500 zł do 1000 zł miesięcznie albo obniżona 1000 zł do 500 zł miesięcznie, na wniosek rodzica, przy czym taką dyspozycję można będzie złożyć tylko raz w okresie otrzymywania kapitału.

Przepisy ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym określają maksymalny termin dla ZUS na rozpatrzenie wniosku o kapitał. Wynosi on dwa miesiące od dnia złożenia wniosku wraz z dokumentami. Z kolei wypłata przysługującego kapitału następuje nie wcześniej, niż za miesiąc, od którego przysługuje prawo do kapitału.

Jeśli kapitał zostanie przyznany, to rodzic otrzyma informację o przyznaniu świadczenia, która będzie znajdować się w skrzynce odbiorczej na profilu na PUE ZUS. Również wtedy, gdy wniosek został złożony przez bankowość elektroniczną lub portal Emp@tia.

Jeśli kapitał nie będzie przysługiwać, to ZUS wyda decyzję odmowną. Decyzję odmowną w takim przypadku rodzic otrzyma elektronicznie na PUE ZUS. Od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do Prezesa ZUS, a następnie skarga do sądu administracyjnego.

Ustawa zakłada także dofinansowanie do funkcjonowania miejsc opieki dla dzieci. Dofinansowanie będzie wynosić maksymalnie 400 zł miesięcznie na dziecko w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna - przekazywane bezpośrednio instytucji (nie więcej niż wysokość faktycznej opłaty ponoszonej przez rodziców za dany miesiąc). Tutaj też nie będzie obowiązywało kryterium dochodowe.

Dofinansowanie dotyczyć będzie dzieci, które nie będą objęte rodzinnym kapitałem opiekuńczym. Chodzi np. o pierwsze lub jedyne dzieci w rodzinie. Mogą z niego skorzystać też rodzice na drugie lub kolejne dziecko w rodzinie, ale tylko za okresy uczęszczania do żłobka, klubu dziecięcego lub do dziennego opiekuna, za które nie przysługuje rodzinny kapitał opiekuńczy (np. uczęszczanie do żłobka przed 12 miesiącem życia dziecka). Dofinansowanie dotyczy opłat za uczęszczanie do placówki, nie obejmuje natomiast opłat za wyżywienie w placówce.

Rozwiązanie będzie obowiązywać od 1 kwietnia 2022 r., dofinansowanie przysługiwać będzie jednak z wyrównaniem od 1 stycznia 2022 r., jeżeli dziecko w styczniu i kolejnych miesiącach uczęszczało do żłobka, klubu dziecięcego lub do dziennego opiekuna.