"Wasza misja powinna być traktowana priorytetowo"

W środę obchodzony jest Dzień Rodzicielstwa Zastępczego. RPD Marek Michalak podkreślił, że rodzicielstwo zastępcze to niezwykle ważne zadanie społeczne - pozwala na stworzenie warunków do prawidłowego rozwoju dzieciom, którym rodzina biologiczna nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej opieki.

Rzecznik zwrócił uwagę, że "najmłodsi potrzebują miłości, troski oraz indywidualnego traktowania, których zagwarantowanie w placówkach opiekuńczych jest trudne". "Dlatego tak istotne jest udzielanie wsparcia i konsekwentne upowszechnianie idei rodzicielstwa zastępczego, jako środowiska najbardziej zbliżonego do naturalnego, czyli rodziny biologicznej" - podkreślił Rzecznik.

"Dzięki temu, że podjęliście państwo to wyzwanie, dzieci otrzymują szansę na szczęśliwe dzieciństwo, przygotowujące je do wkroczenia w dorosłe życie. Tworzycie domy, zapewniające poczucie stabilizacji i bezpieczeństwa. Wasza misja bezsprzecznie powinna być traktowana priorytetowo, a wykonywane niezwykle trudne i wymagające poświęcenia zadanie, wspierane na wszystkich płaszczyznach jego realizacji" - zaznaczył.

Rzecznik podziękował rodzicom zastępczym za ich codzienny trud i poświęcenie w pracy na rzecz dzieci. "W dniu państwa święta życzę wytrwałości w pełnieniu tej niezwykle ważnej i potrzebnej misji społecznej. Dla rodziców zastępczych najpiękniejszym podziękowaniem za ich trud jest uśmiech i radość podopiecznych. Jestem przekonany, że takich uśmiechów, nie tylko w tym dniu, otrzymacie państwo wiele - dodał.

Według danych GUS, o 0,7 proc. spadła w 2017 r. liczba dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej w porównaniu z 2016 r. W ubiegłym roku w ramach rodzinnej pieczy zastępczej funkcjonowało 37 201 rodzin zastępczych oraz 571 rodzinnych domów dziecka, które zapewniały opiekę 55 761 dzieciom.

W 2017 r. rodzinną pieczę zastępczą opuściło 5 tys. 912 dzieci w wieku poniżej osiemnastu lat. Najwięcej z nich - 34,4 proc. powróciło do rodziny naturalnej. Przekazanych do adopcji zostało 1 tys. 292 dzieci, natomiast 1 tys. 290 trafiło do innej formy rodzinnej pieczy zastępczej. Pozostałe 1 tys. 297 dzieci opuściło dotychczasowe rodziny głównie z powodu przeniesienia ich do instytucjonalnej pieczy zastępczej oraz do domu pomocy społecznej.

Funkcję rodziny zastępczej pełniło w ubiegłym roku 20 598 małżeństw i 16 603 osób samotnych. Wśród 55 761 dzieci korzystających z rodzinnych form opieki większość stanowili chłopcy.

W połowie kwietnia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło przygotowanie zmian przepisów ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Projekt nowelizacji tej ustawy, zamieszczony pod koniec kwietnia na stronach Rządowego Centrum Legislacji, zakłada m.in. wprowadzenie centralnego rejestru miejsc pieczy zastępczej, preferowania rodzinnych form pieczy, wypłaty części świadczenia 500 plus dla dzieci umieszczonych w pieczy na specjalnie wydzielony rachunek.

Do pieczy zastępczej trafiają dzieci, których rodzice nie są w stanie należycie wypełniać swoich obowiązków. Celem pieczy zastępczej jest zapewnienie dziecku czasowej opieki i wychowania; powinno tam przebywać, dopóki nie będzie możliwości jego powrotu do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie adopcyjnej.

Formami rodzinnej pieczy zastępczej są: rodzina zastępcza: spokrewniona, niezawodowa lub zawodowa; rodzinny dom dziecka.

Rodzina zastępcza spokrewniona to taka, która jest tworzona przez rodzeństwo dziecka lub wstępnych dziecka (dziadków, pradziadków).

Zawodowe rodziny zastępcze to rodziny, które z tytułu wykonywanej pracy otrzymują wynagrodzenie. W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej, co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów, np. wynagrodzenie za pracę, emeryturę.

W rodzinach zawodowych i niezawodowych może przebywać nie więcej niż troje dzieci, wyjątek stanowi konieczność umieszczenia w rodzinie rodzeństwa. Więcej dzieci może przebywać w rodzinnych domach dziecka - nie więcej niż ośmioro dzieci (chyba że istnieje konieczność umieszczenia rodzeństwa).

Rodziny zawodowe mogą m.in. pełnić funkcję pogotowia rodzinnego lub być rodziną specjalistyczną dla dziecka o szczególnych potrzebach.

Instytucjonalne formy opieki zastępczej to placówki takie jak domy dziecka, placówki typu socjalizacyjnego, interwencyjnego, specjalistyczno-terapeutycznego.