Co jest po drugiej stronie?

Otoczona drzewami placówka mieści się w centrum Zabrza, przy ul. Konopnickiej 3. Ruch samochodowy niewielki, blisko park, cisza i spokój. Klasy odnowione, kolorowe, w każdej kilka ławek i pełno pomocy dydaktycznych. - Autyzm jest najpoważniejszym schorzeniem rozwojowym. Określany często jako całościowe zaburzenie rozwojowe. Już sama definicja wskazuje, że zaburzony jest cały rozwój dziecka – nie ma wątpliwości Katarzyna Pankiewicz, psycholog w ZSS nr 41. – Na całym świecie obserwuje się wzrost zachorowań. Dziś autyzm określa się nawet jako chorobę cywilizacyjną. Jeszcze niedawno w Europie na 150 urodzeń jedno dziecko było autystyczne. Dziś przyjmuje się, że na każde 91 dzieci jedno rodzi się z autyzmem. Większość, bo aż 75 proc., ma zaburzenia umysłowe w różnym stopniu, ponad jedna trzecia (ok. 35 proc.) ma niższy iloraz inteligencji od przeciętnej.

W zabrzańskiej szkole, gdzie trafiają dzieci z ciężkimi przypadkami autyzmu, uczy się 90 osób. W klasach I–III do 90 proc. uczniów jest autystycznych, w pozostałych – jeden, dwoje uczniów. W placówce funkcjonuje również oddział przedszkolny, a także prowadzone są zajęcia z zakresu wczesnego wspomagania rozwoju.

– Autyzm diagnozuje się zwykle po 3. roku życia, choć najczęściej objawy rodzice zauważają wcześniej. Ważne jest, aby możliwie szybko rozpocząć rehabilitację i edukację, co zwiększa szansę sukcesu takich działań. Stąd w ramach oddziału wczesnego wspomagania, przez 8 godzin w miesiącu, spotykamy się na terapii z takim maluchem w domu lub na terenie naszej szkoły – wyjaśnia Teresa Paradowska, dyrektor placówki.

Obecnie w przypadku dzieci z autyzmem obowiązek szkolny zaczyna się od 10. roku życia, w przyszłym roku ten wiek zostanie obniżony o dwa lata.

Nie luksus, a konieczność

U dzieci uczących się w ZSS nr 41 często występuje niepełnosprawność sprzężona. – Znaczy to, że autyzm połączony jest z upośledzeniem umysłowym, najczęściej umiarkowanym lub znacznym. Stąd konieczność specjalnych form pracy oraz indywidualne podejście do ucznia nie jest luksusem, ale koniecznością – tłumaczy Dorota Szmatlok, wychowawca klasy I b.

Klasy mogą liczyć od 2 do maksymalnie 8 uczniów. Często oprócz nauczyciela jest osoba wspomagająca. Każdy przypadek autyzmu jest inny, dlatego w szkole pracuje się indywidualnie z każdym uczniem. – Sytuacja idealna to jeden uczeń na jednego nauczyciela. Choć obecnie nie jest to możliwe, to mała liczebność klas jest warunkiem powodzenia rehabilitacji – wyjaśnia dyrektor ZSS nr 41.