Co może bankomat?

Jak to działa i jak jest zbudowane?

Współczesne bankomaty są zdecydowanie bardziej zaawansowanymi technologicznie urządzeniami niż ich krewni pierwszej generacji. Podstawowymi elementami składowymi tworzącymi wnętrze bankomatu są: moduł wypłacający, bankomatowy czytnik kart płatniczych, monitor, klawiatura, zespolony z klawiaturą moduł szyfrujący, komputer sterujący maszyną, drukarka pokwitowań i sejf. Pieniądze są przechowywane w specjalnych kasetach nominałowych i zrzutowych. Te pierwsze to magazyn banknotów przeznaczonych do wypłaty i jest ich w urządzeniu od dwóch do sześciu. Drugie natomiast są miejscem przechowywania pieniędzy nieodebranych przez klienta oraz uszkodzonych banknotów odrzuconych przez moduł gotówkowy. Bankomat posiada od jednej do czterech kaset zrzutowych.

Bardziej rozbudowane maszyny posiadają jeszcze inne moduły i podzespoły. Mogą to być na przykład drukarka stanu konta i dziennika transakcji, moduł depozytu kopertowego, moduł depozytu inteligentnego, moduł do wypłacania monet, rejestrator obrazu lub cały system kamer, a także różnego rodzaju urządzenia telekomunikacyjne. Ta dosyć skomplikowana budowa pozwala współczesnym bankomatom spełniać liczne funkcje, takie jak przyjmowanie wpłat, wypłacanie pieniędzy, realizowanie polecenia przelewu czy wymianę waluty na inną.

  Krystian Maj /REPORTER/east news Bankomat poza wypłatą pieniędzy pozwala także na dokonanie innych operacji. Można w nim np. aktywować kartę, nadać lub zmienić jej numer PIN, sprawdzić saldo rachunku czy doładować telefon komórkowy.
Obecnie możemy spotkać co najmniej kilka rodzajów bankomatów. Najprostsze z nich to urządzenia typu CD (Cash Dispenser). Są to maszyny służące tylko do wypłacania gotówki. Bardziej skomplikowane są urządzenia typu ATM (Automated Teller Machine), które spełniają kilka funkcji. Oprócz standardowych wypłat bankomat ATM pozwala na wpłacanie gotówki, złożenie polecenia przelewu, wypłatę monet czy wydrukowanie stanu konta lub historii transakcji.

Z kolei urządzenia Cash Recycler to bankomaty, które dzięki specjalnemu modułowi pozwalają na wpłaty i wypłaty banknotów w cyklu zamkniętym – pieniądze wpłacane przez jednego klienta są wypłacane kolejnemu. Na rynku możemy spotkać też wpłatomaty, czyli maszyny służące wyłącznie do dokonywania wpłat na konto. Jeszcze innym rodzajem bankomatu są urządzenia bezgotówkowe, które pod pewnymi względami przypominają pierwsze bankomaty, ponieważ zamiast wydawania gotówki, drukują specjalne kupony z kodem kreskowym lub kodem QR, którymi można zapłacić za zakupy w niektórych sklepach czy lokalach usługowych.

Niektóre współczesne bankomaty umożliwiają też między innymi doładowanie konta telefonu, zakup ubezpieczenia, a nawet biletów lotniczych.

Jak bezpiecznie korzystać z bankomatu?

Jeżeli ktoś preferuje transakcje gotówkowe, to bankomat jest narzędziem niezwykle wygodnym, ponieważ pozwala zaoszczędzić sporo czasu, omijając kolejki w placówkach instytucji finansowych. Na ogół też od najbliższego bankomatu dzieli nas krótsza droga niż od bankowej placówki. Korzystając z bankomatów, należy jednak pamiętać, że jak każda inna forma operacji finansowych, również ta jest narażona na ataki przestępców, którzy chcą zyskać dostęp do naszych pieniędzy. W związku z tym warto pamiętać o podstawowych zasadach bezpieczeństwa.

Należy chronić swoje dane zapisane na karcie, które mogą być skradzione metodą skimmingu. Co to takiego? Otóż skimming to forma kradzieży środków finansowych polegająca na sczytaniu i skopiowaniu danych z paska magnetycznego na kartcie płatniczej, następnie skopiowaniu ich na fałszywą kartę i uzyskaniu w ten sposób dostępu do konta ofiary przestępstwa. Wszystko to dzieje się rzecz jasna bez wiedzy właściciela karty. Oszust po takiej operacji może bez problemu płacić za pomocą podrobionej karty, obciążając nasz rachunek, a także wypłacać w bankomatach pieniądze z naszego konta, bo dla elektronicznych systemów bankowych taka fałszywa karta jest nie do rozróżnienia od oryginalnej. Dane z naszej karty mogą zostać skradzione przez przestępców na ogół w dwóch sytuacjach: podczas płacenia za zakupy albo w czasie dokonywania innych płatności za pomocą karty. Może to się zdarzyć w momencie, w którym karta zostaje skopiowana przez osobę będącą chwilowo w jej posiadaniu – na przykład sprzedawcę w sklepie czy kelnera w restauracji. Dlatego tak ważne jest, by nie tracić w takich sytuacjach karty z zasięgu wzroku. Urządzenie zgrywające dane z karty nie jest duże i może być schowane np. pod ladą, a sama procedura trwa tyle, co mrugnięcie okiem. W takiej sytuacji przestępca ma jednak ograniczone możliwości poznania numeru PIN do naszej karty.

Drugą metodą – bardziej niebezpieczną – jest skimming bankomatowy. Na czym polega? Oszuści instalują na bankomatach specjalne urządzenia, dzięki którym mogą nie tylko skopiować kartę, ale również poznać PIN do niej. Mogą to być elementy zainstalowane w okolicy, na zewnątrz lub nawet wewnątrz bankomatu. Na przykład elementy w czytniku karty, dodatkowe, fałszywe klawiatury numeryczne (nakładane na oryginalne), płytki obwodu umieszczane na czytniku karty, pozwalające skopiować dane, lub dodatkowe kamerki umożliwiające poznanie numeru PIN (skierowane na klawiaturę). Skradzione dane są najczęściej w czasie rzeczywistym wysyłane drogą radiową do przestępców, którzy kopiują kartę i mają już wtedy otwarte drzwi do konta swojej ofiary.