Błogosławieni ojcowie, którzy są miłosierni

Prawdziwi chrześcijańscy ojcowie przykazują posłuszeństwo w podobny sposób. Psychologowie po latach solidnych badań wiedzą (a ja przekonałem się o tym osobiście w relacjach z własnymi latoroślami), że Bóg stworzył dzieci w taki sposób, aby chętnie okazywały posłuszeństwo, jeśli tylko ojcowie poświęcają czas, aby słuchać o ich potrzebach i uczyć je odpowiedniego zachowania, zamiast czekać, aż nabroją, a potem surowo karać za błędy. Spełniać uczynki miłosierdzia co do ciała w relacji ze swoimi dziećmi – ze szczególnym naciskiem na cierpliwe znoszenie krzywd, chętne przebaczanie uraz oraz delikatne upominanie grzeszących – to nie znaczy przymykać oko na nieposłuszeństwo lub karać surowo po fakcie. To znaczy poświęcać czas, aby uczyć dzieci właściwego postępowania.

Wspomniałem już, że książka ta bynajmniej nie ma traktować o konkretnych technikach wychowawczych. Czytelników, którzy chcieliby zgłębić temat skutecznych chrześcijańskich metod zaprowadzania pozytywnej dyscypliny, zachęcam do lektury książki We współpracy z łaską. Katolicki poradnik o tym, jak wychowywać (prawie) doskonałe dzieci. Na nasze potrzeby wystarczy, jeśli powiem, że wbrew obiegowej opinii głoszącej coś zgoła odmiennego, dzieci – w większości przypadków – mają problemy z okazywaniem posłuszeństwa nie dlatego, że są złymi osobami, świadomie się upierają, lubią manipulować innymi lub nie chcą dać sobą pokierować. Posługując się słowami Sługi Bożego ojca Edwarda Flanagana: „Nie ma złych [dzieci]. Jest tylko złe środowisko, złe przygotowanie, zły przykład, złe myślenie”. Owszem, może i powiedzieliśmy naszym latoroślom tysiąc razy, że powinny coś zrobić, i może dzięki temu napisałyby prawidłowe odpowiedzi na teście na temat właściwego zachowania, ale umiejętność zastosowania wiedzy w konkretnych sytuacjach to coś zgoła innego. Nawet dorosłym trudno jest ponownie wzmóc uwagę, zapanować nad emocjami, odeprzeć presję ze strony kolegów, szybko podjąć decyzję i postąpić, jak trzeba. Wyobraź sobie, o ile ciężej w ferworze walki przychodzi to dzieciom. Ogólnie rzecz ujmując, kiedy nasze pociechy mają problem z okazywaniem nam posłuszeństwa, to bynajmniej nie potrzebują kar. Potrzebują pomocy, struktury, wsparcia i zachęty. Kary są jak sól w masie do ciasta: więcej niż odrobina to za dużo. Jeśli twoje dzieci źle się zachowują lub nie potrafią kierować się wiedzą, jaką im przekazujesz, praktykuj sztukę dyscypliny, stosując się do kolejnych wskazówek.

3. Przywołuj dzieci do siebie jak dobry pasterz

Ponieważ mózgowe ośrodki kontroli i uwagi rozwijają się aż do końca okresu dojrzewania, dzieci, zwłaszcza te młodsze, mogą się łatwo dekoncentrować i zatracać w bieżącej chwili. Jeśli chcesz, aby twoja latorośl na pewno cię nie posłuchała, to najlepiej wykrzycz jej komendę, gdy kroczysz przez pokój, idąc załatwiać jakieś swoje sprawy.

Słowa, które kierujesz do swego dziecka, są ważne. Twoje czyny powinny to komunikować. Polecenia, jakie wydajesz swej pociesze, są dostatecznie istotne, byś się zatrzymał, przywołał ją do siebie, posadził sobie na kolanach (jeśli jest jeszcze mała) – lub przynajmniej popatrzył jej w oczy – powiedział, co ma zrobić, i poprosił, aby powtórzyła. Chrześcijańscy ojcowie muszą naśladować Dobrego Pasterza. Jeśli chcemy, by nasze owce za nami podążały, nie wykrzykujmy im komend, wychodząc z pomieszczenia, i nie zabierajmy im komórek, gdy się okaże, że nas zignorowały. Musimy przywoływać nasze dzieci do siebie i upewnić się, że nas słuchają. Tak, może to być trudne. Ale Pan robi to samo w stosunku do nas i przynosi to o wiele lepsze efekty niż inne podejścia. Bóg stworzył dzieci w taki sposób, aby nie chciały słuchać osób, którym szkoda czasu na to, by się o nie zatroszczyć. Świadomość tego faktu pozwoli ci zwolnić tempo oraz zapewnić swym dzieciom i słowom należną uwagę.