Przed urodzeniem można leczyć

Prawo karne pozwala ratować kobietę, nawet jeśli wiązałoby się to ze śmiercią dziecka.

To rozwiązywałoby problem. W sytuacji zagrożenia obumarciem wewnątrzmacicznym takiemu dziecku pomóc nie można, należy więc chronić życie matki.

Coraz popularniejsze jest zapłodnienie metodą in vitro. Czy prawdopodobieństwo wad genetycznych takich dzieci jest większe niż poczętych w sposób naturalny?

Jeśli w populacji od 2 do 3 proc. dzieci naturalnie poczętych rodzi się z jakąś wadą wrodzoną, to w przypadku in vitro jest to o jeden procent więcej. Przy niektórych wadach ryzyko to jest większe, np. wada serca pod postacią tetralogii Fallota występuje 2–3 razy częściej u dzieci poczętych metodą in vitro. Problem z oceną skutków sztucznego zapłodnienia polega jednak na tym, że tylko wady wrodzone widać w momencie urodzenia, ale nie wiadomo, czy nie ujawnią się jakieś zaburzenia w kolejnych latach. Mnie jako genetyka niepokoi jeszcze inny problem. Wykazano, że choć in vitro nie zmienia zapisu informacji genetycznej, zmienia aktywność wielu genów, co zwiększa skłonność do m.in. nadciśnienia, otyłości, zaburzeń hormonalnych, nowotworów. Jeśli osoby z in vitro będą mieć dzieci również z in vitro, to te skłonności mogą się kumulować, bo to są zmiany, które się częściowo dziedziczy.

Ludzie, którzy wskazują na negatywne skutki in vitro, są przez zwolenników tej metody piętnowani jako niewykształceni, ciemni, fanatycy. Nie obawia się Pani, że po tym wywiadzie może ją to spotkać?

A kto jak nie genetycy ma ostrzegać przed niebezpieczeństwem związanym z in vitro? Tylko genetycy mają wiedzę, jak precyzyjne są mechanizmy genetyczne, jak łatwo je zaburzyć i jak poważne mogą być tego konsekwencje. Jestem zaniepokojona, kiedy słyszę beztroskie wypowiedzi, że najprawdopodobniej w przyszłości in vitro będzie podstawowym sposobem poczęcia dziecka. Według mnie dowodzi to braku wiedzy i braku wyobraźni, jakie mogą być tego długofalowe skutki.

Prof. Anna Latos-Bieleńska jest profesorem nauk medycznych, specjalistą genetyki klinicznej i laboratoryjnej genetyki medycznej. Obecnie kieruje Katedrą i Zakładem Genetyki Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. M.in. opracowała i wdrożyła system monitorowania wrodzonych wad rozwojowych w Polsce, wprowadziła też Polskę do europejskiego systemu monitorowania wad wrodzonych EUROCAT.